In tegenstelling tot de meeste particulieren, hebben directeur grootaandeelhouders (DGA’s) vaak een accountant en/of adviseur. Dit heeft alles te maken met de complexiteit van de regelgeving waar een ondernemer vandaag de dag mee wordt geconfronteerd. Het ligt dan ook voor de hand dat bij de echtscheiding van een ondernemer meer ondersteuning nodig is dan bij de echtscheiding van de gemiddelde particulier.

Daar komt nog bij dat de juridische regels die algemeen gelden, zich moeilijk laten vertalen naar een situatie waarin een onderneming een belangrijke plaats inneemt. Een voorbeeld hiervan is de discussie over de maximale alimentatieplicht van een ondernemer: in de literatuur worden verschillende standpunten bepleit die zelfs bij een klein bedrijf kunnen leiden tot een verschil van tienduizenden euro’s alimentatie. Zoveel onduidelijkheid op een vaak emotioneel zeer geladen moment kan makkelijk leiden tot een langdurig gevecht binnen en buiten de rechtszaal. Juist voor ondernemers en hun partners is het daarom van belang om bij een echtscheiding het hoofd koel te houden en de noodzakelijke stappen die volgen met volledige inzet en de hulp van de juiste adviseurs te doorlopen. De uitkomst van een geslaagd proces is een convenant dat voor alle betrokkenen de financiële basis vormt voor de toekomst.

Hieronder beschrijf ik een proces van zeven stappen dat specifiek ziet op de financiële kant van uw echtscheiding.

Stap 1: Rust

Zonder rust is nadenken moeilijk, laat staan belangrijke beslissingen nemen. Door middel van een overeenkomst kan juridische rust worden gecreëerd. Zo spreekt men bij aanvang van het traject af dat procedures worden gestaakt, dan wel niet gestart en bovendien wordt afgesproken dat op geen enkel onderdeel overeenstemming tussen de betrokkenen is bereikt totdat dit schriftelijk is vastgelegd. Dit zijn slechts een paar voorbeelden van de afspraken die worden gemaakt om een vrije dialoog mogelijk te maken. Rust kent ook een financieel component: op zijn minst moet voor de duur van het proces duidelijk zijn op welke wijze u financieel met elkaar omgaat. Als onderdeel van deze stap worden vaak afspraken gemaakt over de betaling van de woonlasten en het beschikbaar stellen van een bedrag voor een periode van enkele maanden.

TIP!

Vermijd in deze fase waar mogelijk gesprekken over geld. Ik raad u sterk af om in deze fase voorstellen of toezeggingen te doen omdat één van beiden vaak onvoldoende informatie heeft om de voorstellen of toezeggingen te kunnen beoordelen.

Stap 2: Informatie verzamelen

Goede informatie ligt ten grondslag aan een goed besluit. Met dit in gedachte wil ik bijna alles wat met uw financiële situatie te maken heeft en dat van belang kan zijn voor de echtscheiding weten. Vaak gaat het om stapels informatie van enkele telefoonboeken dik. Door gebruik van eigen ontwikkelde modellen kan ik de informatie efficiënt ordenen. Desondanks is dit vaak een kostbare fase van mijn dienstverlening.

U kunt de kosten beperken door uw bestaande adviseurs te laten helpen bij de informatieverzameling. U bepaalt samen op welke wijze ik omga met de verstrekte informatie. Als ik mag vertrouwen op de aangeleverde stukken en de informatie die ik ontvang van bijvoorbeeld de accountant, is dit aanzienlijk goedkoper dan de integrale controle van de stukken door een registeraccountant.

Naast de vastlegging van het verleden en de beschrijving van het aanwezige vermogen, moet ook gekeken worden naar de toekomst. Bij een ondernemer is die toekomst echter per definitief omkleed met onzekerheid. Vaak zijn verschillende toekomstscenario’s reëel denkbaar. In mijn rekenmodel zie ik in beginsel in het onbeperkt aantal toekomstscenario’s dat kan worden opgenomen in de analyse. Hierdoor ontstaat niet alleen inzicht in de financiële toekomst als de verwachtingen uitkomen, maar ook als deze verwachtingen worden overstegen of juist niet worden gehaald.

Vaak moet als onderdeel van deze fase een waarderingsrapport worden opgesteld waarin de waarde wordt bepaald ten behoeve van de vermogensafwikkeling. De vraag aan de waarderingsdeskundige in mijn benadering blijft echter niet beperkt tot één bedrag. Naast “de waarde” vraag ik ook naar de financieringsmogelijkheden van de onderneming, de reële ondernemersbeloning, de vermogenskostenvoet, het investeringsplan en nog veel meer. Alle financiële conclusies die ten grondslag liggen aan het waarderingsrapport worden meegenomen in de berekening en ingezet in de zoektocht naar een werkbare regeling.

De belangrijkste informatie moet echter van u komen. Alle elementen van uw financiële situatie staan immers uiteindelijk in het teken van het bereiken van uw doelstellingen. Uw plannen en wensen zijn daarom bepalend voor mijn advies. Hoewel sprake is van een gestandaardiseerd traject, blijft het advies daarom altijd persoonlijk.

Stap 3: Standpuntbepaling

Dan zijn uw juridisch adviseurs aan de beurt: naast de vermogensafwikkeling geven zij ook een oordeel over de alimentatieaanspraken en de wijze waarop het pensioen moet worden geregeld. Ondanks mijn opleiding als jurist met zelfs een zwaartepunt in het huwelijksvermogensrecht, adviseer ik u met klem om deze standpuntbepaling over te laten aan familierechtadvocaten met een ruime ervaring op het gebied van ondernemingen.

Stap 4: Analyse

Inzicht is het doel van deze volgende stap. Voor dit doel heb ik een rekenmodel ontwikkeld dat in grote lijnen drie bestaande rekenmodellen aan elkaar koppelt. Het eerste model bevat feitelijk de berekeningen uit het waarderingsrapport. Echter, ik gebruik niet één getal uit dit rapport, maar alle informatie die hieruit volgt. Daarnaast vraag ik niet één waardering, maar meerdere berekeningen gebaseerd op verschillende prognoses.

Een aanvullend scenario kan vaak tegen geringe extra kosten worden opgesteld. Op eenzelfde wijze wil ik van uw juridisch adviseurs niet alleen horen welk alimentatiebedrag zij voorstaan, ik wil zien op welke wijze dit berekend is zodat ik de verwachte ontwikkeling van de alimentatie op basis van dit standpunt voor de komende jaren kan doorrekenen. Hierdoor krijgt u niet alleen inzicht in de bandbreedte waarbinnen de huidige alimentatie zich zal bevinden, u krijgt ook inzicht in de verwachte ontwikkeling ervan. Deze financiële analyse implementeer ik vervolgens in een financieel planningsmodel waarin ik de financiële situatie van beide betrokkenen voor maximaal 50 jaar analyseer. De twee persoonlijke financiële planningen werken in zekere zin als communicerende vaten. Naast een analyse van de vermogensontwikkeling houd ik in mijn berekeningen ook het beschikbare vermogen scherp in de gaten: van overwaarde of een vordering kunt u immers geen boodschappen betalen.

Met dit rekenmodel volg ik de euro’s letterlijk vanaf het moment dat zij in de kassa komen in de winkel tot het moment dat zij na aftrek van kosten en belastingen worden gebruikt voor privébezittingen. Door de analyse van zowel meevallende als tegenvallende scenario’s wordt bovendien duidelijk hoe gevoelig de privéfinanciën zijn voor ontwikkelingen binnen de onderneming.

Stap 5: Overleg

Nu is het de tijd voor toezeggingen en voorstellen. Alle betrokkenen kunnen zien in hoeverre een voorstel of suggestie bijdraagt aan het dichten van een eventueel “gat” tussen partijen. Naast geld moet ook gesproken worden over risico’s. Vaak blijkt dat de betrokkenen ieder op een eigen manier omgaan met risico’s. Als een van beiden bijvoorbeeld bereid is om een alimentatieniveau te garanderen, ligt het voor de hand om deze gegarandeerde alimentatie relatief laag vast te stellen. Ook moet bij zo’n uitruil van geld tegen risico’s worden onderzocht of degene die het risico gaat dragen, zich dat ook kan veroorloven. De verhouding tussen rendement en risico binnen B.V.-structuren is overigens mijn specialiteit.

Stap 6: Fiscale optimalisering en vastlegging

Stap 5 en stap 6 lopen vaak in elkaar over. Naar mate de standpunten elkaar naderen, wordt immers ook steeds duidelijker welke fiscale structuur past bij de gekozen oplossing. Uiteraard adviseer ik om de vastlegging van de afspraken te laten verzorgen door de juiste deskundige. Het conceptconvenant analyseer ik vervolgens op fiscale en financiële aandachtspunten.

Stap 7: Implementatie

In vervolg op ondertekening van het convenant moeten vaak allerlei zaken worden uitgevoerd, zoals de overdracht van de aandelen en onroerende zaken, de aanvraag voor financieringen en soms de aanpassing van de bedrijfsstructuur of de oprichting van een nieuwe B.V. De verschillende overeenkomsten worden waar mogelijk gelijktijdig met het convenant ondertekend. Vaak wordt mijn rapportage ook genoemd in het convenant waardoor duidelijk is dat beide partijen zich zorgvuldig en volledig hebben laten inlichten. Als later onverhoopt een discussie ontstaat over de financiële regeling, kan op die manier steeds worden nagezien welke uitgangspunten ten grondslag hebben gelegen aan de regeling.

Hoewel ik in (en na) fase 7 beschikbaar blijf om uw vragen te beantwoorden, treed ik als adviseur vanaf dat moment op de achtergrond. Uw eigen adviseur zal de implementatie en uw verdere begeleiding voor zijn/haar rekening nemen. Als u geen eigen adviseur heeft, kan ik u uiteraard in contact brengen met iemand uit mijn netwerk. Het mag duidelijk zijn dat ik nooit een introductievergoeding zal aanvaarden van de adviseur bij wie ik u introduceer: u bent en blijft de enige die mij betaalt. Mijn reden om als adviseur terug te treden is dat ik mij volledig richt op advisering bij echtscheiding. Mijn tarief is gebaseerd op dit zeer specialistische werk en daarom ben ik vaak simpelweg te duur om blijvend als uw adviseur op te treden. Voor deze vervolg dienstverlening kunt u normaal gesproken elders een betere prijs-kwaliteit-verhouding verwachten. Met evenveel eerlijkheid kan ik u zeggen dat u bij (echt)scheiding waarin een bedrijf een rol speelt bij mij aan het juiste adres bent.

Het hangt allemaal samen